Bu yazımızda, aşırı terlemenin ne olduğu, belirtilerinin neler olduğuna dair bilgiler verilir. Ayrıca, aşırı terleme tedavi yöntemleri, ameliyat yöntemleri ve riskleri, ameliyat sonrasında kaç gün hastanede kalınması gerektiği ve ameliyat sonrası hasta memnuniyet oranları hakkında bilgilere ulaşabilirsiniz.
Bölgesel Aşırı Terleme (hiperhidozis) ve Tek Port ETS İle Tedavi
Aşırı Terleme Nedir?
İnsan vücudu ısısını normal bir seviyede tutmak amacıyla terleme yapar. Bu işlem vücuttaki yaklaşık 5 milyon ter bezini kontrol eden Sempatik Sinir Sistemi aracılığı ile düzenlenir.
Terleme kontrolünü sağlayan Sempatik Zincir Dalları göğüs boşluğu içinde yer almaktadır.
Aşırı terleme (Hiperhidrozis) vücudun ihtiyacı olandan daha fazla terlemesi durumdur.
Bir iş görüşmesine gitmek veya yeni biriyle tanışmak üzeresiniz. Aniden el ve koltuk altlarınızda aşırı terleme hissediyorsunuz. Ya da, egzersizinizi tamamladınız ve vücudunuzun aşırı terlediğini fark ettiniz. Vücudunuz normal olarak kendini soğutmak için ter salgılar. Bu normal bir durumdur.
Fakat, insanların yaklaşık %2’sinde bu terleme durumu, sıcak hava ile, heyecanlanma durumuyla veya egzersiz yapma, efor yapma gibi durumlarda değil; uyku dışında günün her anında ve her mevsimde ortaya çıkar. Bu durum Bölgesel Aşırı Terleme – Hiperhidrozis olarak bilinir.
Aşırı Terleme Bölgeleri
Aşırı Terleme ani veya sürekli şekilde olmak üzere vücudun 4 alanında ortaya çıkar:
- Eller,
- Koltukaltları,
- Ayaklar,
- Yüz ve Saçlar.
Aşırı Terleme Belirtileri
El, ayak, koltukaltı veya yüzde ortaya çıkan aşırı terleme durumları hasta için derin ve dramatik bir deneyimdir. İş yaşamı ve ilgili mesleki aktiviteler, günlük normal yaşam aktiviteleri ve kişiler arası sosyal ilişkiler dahil olmak üzere hayatın tüm yönlerini etkiler.
El Terlemesi
Bir kişi ile ilk tanışma anında gerginlik hali veya duygusal stres sebebiyle ellerde terleme ortaya çıkabilir. Hafif bir kurulama bu terlemeyi yok eder. Ciddi el terlemesi durumlarında ise ellerden terin damladığı gözle görülür. Bu çocukluk çağında gözlemlenebilir bir durumdur.
Ellerde aşırı terleme hastaları sürekli bu durumun farkındadır ve bununla yaşamak zorunda olduklarını düşünürler. Genellikle, ellerin terlemesi aşırı terleme hastalığının en sıkıntı verici bulgusudur. Birçok hasta ayrıca ellerinin soğuk ve keçeleşmiş şekilde olduğunu da belirtir.
Sosyal ve mesleki ortamlarda eller daima görünür halde, ortada olduğu için aşırı terleme olan birçok hasta sürekli uyarılmış halde sosyal temaslardan sakınır haldedir. Tokalaşma veya kâğıt işleri ile uğraşmaktan uzak durmaya gayret eder. Hastalar sevdiklerinin elini tutmaktan dahi rahatsızlık duyarlar.
Koltukaltı Aşırı Terlemeleri: Bu durum giysilerin koltukaltlarında rahatsızlık verici ter izleri oluşturur. Bu nedenle insanlar giysilerini seçerken teri gösterecek kumaş veya renklerden kaçınırlar.
Ayak Terlemesi
Bu durum ayak kokularına sebep olur. Ayrıca el ve ayak terlemesi birlikte olan durumlarda araç kullanmak güçleşmektedir.
Yüzde Aşırı Terleme
Yüzde terleme kişinin gerçekte öyle olmamasına karşın aşırı gergin ve güvensiz görünmesine sebep olur. Yüzde terleme ile birlikte bazen diğer rahatsız edici bir durum olan aşırı kızarma da ortaya çıkabilir.
Aşırı Terlemenin Tedavi Yöntemleri Nelerdir?
Öncelikle, terleme önleyiciler ve kremler kullanılır.
Antikolinerjik ilaçlar zaman zaman etkili olsa da tüm vücudun etkilenmesi ile ağız kuruluğu, görme bulanıklığı, kabızlık ve çarpıntı gibi yan etkiler ortaya çıkabilir.
Bunların haricinde, botox enjeksiyonları veya iontoforez denilen yöntemler de kullanılmaktadır.
Botox uygulamaları koltuk altları için uygundur. Bununla birlikte el, ayak ve yüzde botox uygulamaları pratik olarak son derece güç ve ağrılıdır. Yılda 2 veya 3 kez tekrar edilmelidir.
ABD gıda ve ilaç kurumu (FDA) aşırı terleme tedavisinde botox uygulamasına sadece koltukaltı için izin vermektedir. El ve ayaklarda botox uygulamasına izin vermemektedir!
Bölgesel Aşırı Terleme’nin (Hiperhidrozis) Kalıcı Bir Tedavisi Var mıdır?
Evet, aşırı terleme durumunun tek uzun süreli ve etkili tedavi yöntemi sempatik sinir uyarılarının ter bezlerine gidişin cerrahi yolla durdurulmasıdır.
Basitçe, bu işlem tüm aşırı terleme bölgelerinin (el, ayak, koltukaltı ve yüz) tedavisi ile sonuçlanır. Bu işlem Endoskopik Torakoskopik Sempatektomi (ETS) olarak adlandırılır.
Bölgesel Aşırı Terleme Durumunda ETS Yöntemi
- Endoskopik Torakoskopik Sempatektomi (ETS) işlemi tecrübeli bir göğüs cerrahisi uzmanı tarafından hastanın yalnızca 1 günlük hastane yatışı ile gerçekleştirilir. İşlem genel anestezi altında, cerrahın bir kamera yardımıyla göğüs boşluğu arka kısımda kaburgaların hemen arka ucuna yakın bölgede sempatik zincire titanyum klipsler konularak tamamlanır.
- Her iki göğüs boşluğu için yapılan bu işlem yaklaşık 1 saat sürer.
- Hastalar işlemden yaklaşık 3 gün sonra işlerine dönerler.
- Bu yöntem el ve koltukaltı aşırı terlemeleri için ileri derecede etkilidir.
Tek Port ETS Uyguladığımız Hastalarımızda Ameliyat Sonrası Görüntüleri
Aşırı Terleme Tedavisinde Sonuçlar
Operasyonun hemen sonrasında belirtilerde düzelme %100’e yakın oranda sağlanır. Operasyon sonrası geç dönemde hastaların %85’inde el terlemelerinde ciddi gerileme olduğu görülür. Koltukaltı terlemelerinde ileri dönemlerde tam iyileşme hali hastaların %70’inde görülür.
Tek Port ETS’nin Yan Etkileri Nelerdir?
En sık karşılaşılan yan etki vücudun diğer bölgelerinde (karın, sırt, bel veya bacaklarda) terlemede artıştır. Ancak, ciddi derecede bir sorun hastaların sadece %1’inde görülür.
Ayrıca, Horner Sendromu denilen ve hastada göz kapağında düşme, görmede bulanıklaşma nadir ve geçici bir durum olarak ortaya çıkabilir (%3). Kalp hızında %10 düşme ve göğüs boşluğunda hava bulunması da diğer nadir görülen komplikasyonlardır.
İşlem ile tecrübesi olan merkezlerde bu durumların ortaya çıkma oranı çok daha azdır.
Ameliyat Sonrası Hasta Memnuniyet Oranları Nasıldır?
Dallas, Texas’ta 170 hastada yapılan bilimsel çalışma sonucu, işlemden 1 yıl sonra ortaya çıkan memnuniyet oranları aşağıdaki gibidir (kaynak: Dewey et al: Ann Thorac Surg 2006:81:1227-33).
| Çok Memnun olanlar: %93,3 |
| Memnun olanlar: %5 |
| Memnun olmayanlar: %1,7 |